Ngā Paunga o te Kākano Whakangungu Mōhiti Me te Nui ake i te Whakapai i te Kiriata

Te Putaiao Hītoro ki Muri i ngā Paunga o te Maski Hītoro

Me Pehea ngā Piki Rōpū o ngā Waiwhero e Whakatau ana ki ngā Mahi Kiri Ataata

Ko te mārama e āheinga ana i ngā tōwai rerekētia, pērā i te whero, te kākāriki, me te waiariki irirangi, ā, kia kaua ngā tōwai ki te uru atu ki te kikokiko i ngā rō ki te rerekētia, e hāngai ana ki ā mātou ngāwari kikokiko me ā rātou mahi ki roto. Ka tīmata ki te mārama whero, kei te takiwā o te 600 ki te 650 nanometers, ka uru atu ki ngā takotoranga kikokiko ki raro ake, ā, ka āwhina i te kikokiko e whakatika i ngā kōpiko, ā, ka whakapai ake i te whakapapa kōpiko. Kei te nui hoki ngā taunakitanga e whakapumau i tēnei. Ko te mārama kākāriki, kei te takiwā o te 405 ki te 420 nm, ka tino pai te mahi ki ērā ngā rēwana hinu ki ā mātou kanohi. Ka whakamōhiotia e ia ngā pātana kino e whakaputangia ai ngā pāpaku, ā, ka whakapai ake i te āhua o te kikokiko. I tētahi tuhinga mai i te Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology i kitea ai ko ngā tāngata i whakamahi i ngā māmātanga kākāriki i te nui ake o ngā pāpaku, heke i te 80% i muri i te māmātanga. Ko te pūtaiao i muri i tēnei katoa e whai ana i tētahi mea i whakahuatia ai ko te arataki māmātanga mārama. I te nuinga, ina pā te mārama ki te kikokiko, ka hoatu te kaha ki ngā mitochondria ki roto i ā mātou wāhanga, ā, ka whakaputangia e rātou te nui ake o te ATP. Ko te nui ake o te ATP e whai ana i te pai ake o te mahi wāhanga, ā, ko te āhua o te kikokiko e iti ake te rerekētia.

Te Kura Whero ki te Kura Kikorangi: Rau Tikanga mō te Pūnaha Katoa

Ko te rerekē te mahi a te kōpiko whero me te kōpiko kākāriki ina tūhono ki te tiaki i tō mātou kiri. Āwhina ana te kōpiko whero i ngā whara kia hōu hoki me te tautoko i ngā tikanga whakarepaira, i te wā e whai ana te kōpiko kākāriki i ngā āhua whakamāmā e herehere ana i ngā pātana e whai paku take ana. Ko te mōhio pēhea te mahi a ia kia nui te take ina kōwhiri ana i te mōhiotia he tika te maimo ki ngā aronga kiri motuhake. E ētahi rangahau i whakamahia e ngā kaiwhirinaki kiri i whakaatu mai i te whakakotahi i ngā kōpiko whero me kākāriki e whai hua nui ake ana mō te whakamaimo i te kākāpōpō i te nuinga o te wā tērā i te whakamahi i tētahi anō waiho. Ina kōrero ana mātou e pā ana ki tēnei tikanga katoa o te kōpiko ki te whānuitanga o te kōpiko, kei te tāwhai tētahi mea motuhake i konei ko te kaha o rāua e kotahi ana. Ko te kiri e whakarewa ana i te pai ake, ka iti ake ngā pāpātanga, me te kōrero tūmatanui, ka kitea e ngā tāngata te kiri kia hauora ake i muri i ngā wā tākarotia.

Whakahoahoa Mitokondria me te Whakaputa Kiritaki

Ko ngā kaha pakanga iti nei kei roto i ā mātou ngakau e whakaatu ana i te mitochondria e hau teitei ana i te māta, engari ina heke atu ki te whakaproduction i te ATP, ko te moni kaha o ngā ngakau. Kua whakaatuhia e ngā rangahau ko te nui ake o te ATP e whai māwhā ana ngā ngakau, ā, ko te mātātoko hoki o te kiri. I ngā tinihanga e tārohia ana i te pukapuka tono Photomedicine and Laser Surgery. Ina pai ake te mahi a te mitochondria, ā, ka āwhina te māta ki te mātātoko i te kiri, engari ka whakapakari hoki i te kaha o te ngakau puta noa i te tinana. Ko te whai pānga tūmatanui ka taea e te tangata te kite i ngā whakapai ake i runga i te āhua anake. Kāore he take anake te māta ki te āhua pai, engari he wehenga hoki ki te whakapai ake i te kaha me te mahi tūturu o te tinana i te wā roa.

Waea Atu I Te Kiri Whakanuia: Nga Painga Hauora Whānui

Te Whakapiki Wā O Ngā Wharekura Me Te Whakatika Tinana

Ko te whakamātautau i te mārama e kaha haere ana i ēnei rā hei ara hei whakaroa i te wā e tapa ai te whara, me te āwhina i ngā kōtiro kia hoki tere ake. Kei te mahi tēnei mātautau ki te whakakaha i ngā mea e mōhio ana tō mātou tinana ki te mahi mārō mā te whakapai ake i te wā e hoki ai i muri i te whara, i te wā ka tāraunuhia rānei, i te wā heke atu rānei te wā e hoki ai i te tata ki te 30 ki te 50 ōrau e ētahi ripoata ana. Ko te tapa tere ake te take o te mārama he whakapai ake i te rere o te toto ki te wāhi, me te āwhina i te whanake ake i te kōtiro, e rua ngā mea nui ina hiahiatia ana kia tapa tika ai te whara. I whakamātauria e te National Institute of Health, ko te mārama e whakaputangia ai ngā ākene iti nei ko ngā fibroblasts e whai mōhio ana, he mea nui rawa ki te hanga anō i ngā kōtiro kua whara. Ā, he mea atu anō hoki: ina tāpirihia te mārama ki te mātāpuna, ka iti ake te mārama ki te mārama ka taea e te mārama te āwhina i te parirau o te mātāpuna me te parirau rūa e tapa ai te āwhina i ētahi atu.

Te Whakaiti i te Wāhi Mate i roto i ngā Kawa Kīnaki

Kei te māmā atu te maha o te tāngata ki te whakamahi i te mātātoko rā nei i ēnei rā, i āwhina mai i te whakakaha, nā reira he whakamāmātia pea mō ngā take pērā i te psoriasis me te mate pāpātanga o te pāpaku. I tētahi rautaki nui i te tau 2021 kua tirohia ētahi tuhinga rangahau, ā, kua kitea mai hoki ko te maha o ngā tāngata i uru atu ki te mātātoko rā kua āhua heke haere te kaha o te whakakaha i roto i ā rātou tinana. Ko te āhua nei ka tākarotia e ētahi roimata rātāhi te mahi a te punaha whakapiripiri. Kua whakaatuhia hoki e ngā whakamātau kairangi ko te iti ake o te whakakaha i muri i ngā wātaka whakatika e whakauru ana ngā mōhiotia. Ā, me te nui ake o te whakakaha i te takotoranga o te nuinga o ngā mate roa, he ara āwhina ake tēnei mō ngā tākuta kia āwhina i ngā mōhiotia kia pai ake te hauora, kaua ko ngā āpiti o ngā rongoā. Mō ētahi e pōpō ana ki te whakakaha pumau e kore e mimitiria, he āwhina pea te mātātoko rā hei whakauru ki te tātai o te whakatika.

Arthritis me te Whakahaere i te Māuiui Pūnaha

Kua whiwhi ngā mātāpuna mō te whakamātao hau hou nei hei tētahi tīmatanga tūturu mō ngā tāngata e whai ana i te mate mātukutuku me te raru o ngā auawa, ā, kua kōrero ētahi tāngata mō te paku ake o ō rātou raru i te rite ki te haurua i muri i te whakamahi tūhono. He aha te mea e āwhina ai i tēnei tikanga? Ko te tikanga, ko te mātāpuna e āwhina ana i te toto e rere tika ana me te tere ake i te whakapai ake i ngā kōpiko kua whara, nō reira ka māmā ake ngā auawa whakapā ana i te wā. Kua kitea e tātou tino māpuna toa i ngā keehi pātai i āwhina ai i ngā tāngata i te whakamahi i te mōhio ka whai whakamau ake i te raru o ō rātou auawa. Kei te tētahi atu anō hoki te mōhiotia hei Whakamātao Hau Hōu (Low Level Laser Therapy), te tikanga LLLT, e rite ana ki te whānuitanga ake o ngā tikanga whakamātao hau. Kei te āki ai ngā rangahau ki te āhua o te tikanga e whakaihiihi ai pea te pāpāho me te whakamāmā i te raru mō ērā e noho ana ki te mate mātukutuku o ngā momo rerekē. Ko ngā hua tuatahi he tino pai rawa kia mōhio ai ngā kaiwhakawhanake hauora maha ka taea te whakamahi tātou i te taha o ngā tikanga tūturu.

Nga painga hauora hinengaro me ngā painga hinengaro

Te whakaiti koritita ki te whakahaere i te kōrito

Ko ngā whiriwhiri e whakaatu ana ko te mātao hauora e iti iho ai ngā raru o te kōrō (cortisol), ā, he mea nui tēnei kia iti ake ai ngā māmā, ngā whakapāhunu. Ko te nuinga o ngā tāngata e whiwhi mātao hauora ana ka kōrero mō te iti ake o ngā tohu whakapāhunu i runga i te whakahaere ake ake i te raru o te kōrō e te tinana. Ko ngā rangahau mai i ngā whakamātau ā-haere e whakaatu ana ko ēnei wā o te mātao hauora e whakapai pono ana i te hauora hinengaro, e whakapiripiri i ngā aronga, ā, e waihangai ana i ngā aronga whakapapa. Ko te mātao hae (blue light) anō hoki e āhua whakapapa ana i te whanonga o te melatonin anō hoki, ā, e āwhina ana kia iti ake te whakapāhunu i te rā katoa. Kei te tuku i ētahi rerekētanga o te mātao hauora ngā klinikiana hei wāhanga o ngā kaupapa whakahaere whakapāhunu anō hoki.

Te Whakapai i te Pono Hākari ki te Tautoko i te Wāhanga Rā

Ko te mātātoko rewharewha e āwhina ana i te tātai wa roto o te tinana, nō reira he kōwhiringa pai mō ngā tāngata e whawhai ana ki ā rātou huringa moenga-hōu, me ngā hiahia ki te moenga kounga ake i te pō. E ētahi anō rangahau ka tohu ana kua whakapai ake i te kounga moenga mā te haurua pea mā te whakamahi i ngā wā pātata ki te rā. Ko te ara ka mahi tēnei he whakapai ake i te rahi o te melatonin e hāngai ana te tinana, e mārama ai he nui ngā tāngata e whai whakamāmātanga ana i te whawhai moenga roa rānei, i ngā huringa moenga kāore i te rite. Kua tuhia e ngā kairangahau moenga ki ngā puka tākunetia maha i ngā tau. Ko te āhua whakamārama i te mātātoko rewharewha ko ngā wā tūhono e tā imitation i ngā mea ka puta ake i te rā, e āwhina ana i ngā tikanga moenga hauora ake.

Nga paanga whakaaro mo te whakahaere i te hauora hinengaro

Ko ngā whiriwhiringa hou ka whakapiripiri ki ētahi whai pānga whirinakitanga o te rongoā huarahi, ā, ina heke haere te whai pānga ki te āki i te whakapoina o te hinengaro i ā mātou e pakeke ana. Kua kitea e ngā kairangahau kua pai ake ngā pūkenga whakaaro i ngā tāngata pakeke i te takotoranga ki ētahi roimata o te huarahi, ā, ko te nuinga o te tangata ka whakapāhunu hoki i te āhua o ngā rongoā e pā ana ki te hinengaro. Kei te whakapono ngā kaipūtaiao ko te rongoā huarahi e āwhina ana i ngā ākina o te hinengaro ki te whakarewa anō, ētahi mea tino whai pānga ki te whakamana i ā mātou whakaaro. Ā, kei te tāwhai anō tētahi atu anō hoki. Ko te rongoā huarahi ka whakapiripiri hoki i te aronga, e whakaiti ana i te pānga o te kōpōpō me te ngenge. Ka āhua korekau te tangata i te kōpōpō, ka āhua pai ake te mahi a te hinengaro i runga i te āhua noa. Ko reira i te nuinga o ngā tohunga ka kitea e rātou te whai pānga o ēnei rongoā huarahi ki te hauora hinengaro me te whai pānga ki te whirinakitanga o te hinengaro.

Mō te mōhio ake rawa, ka taea e koe te whakarere i ngā momo rauemi matihiko mō ngā paunga o te whakangungu mārama i roto i ēnei wāhanga.

Nga Paunga o te Whakangungu Mārama mō te Whakahaere i te Mate Kōpikopiko

Te Whakaruruhau Kaupae mō te Mate Pūneiora

Ko te whakamātautau i te mārama kua whanake hei whakapāinga rerekē mō ngā tāngata e whawhai ana ki te raru o ngā kiri, ā, māmā atu anō hoki te nuinga e kitea e te mahi tika ana. Kua whakaatu hoki ngā rangahau mā te mārama ka tūhono te nuinga o ngā tāngata ki te whakamātautau i te mārama ka whai whakamau ake i te raru, ā, kua āwhina hoki i ngā tāngata e rapu ana i ngā tikanga whakakapi. Ko te ara i whakamahia ai he whakapopoto i te ara i ngā whakapua raru e nekeneke ana i te tinana, ā, kei te kaha ake te mōhio kei te whai pānga te whakauru atu ki ngā wā tākarotia mō te whakahaere i te raru i te wā roa. Nā te nuinga o ngā tāngata e whakapāhunu ana ki te whakamomotia ki ngā rongoā whakamauri, kua tū a te whakamātautau i te mārama hei whakapāinga pai. Ka tuku i te whakamau kaore hoki i te hiahia ki ngā tāera, nā reira i āwhina ai i ngā tāngata e hiahia ana ki te whakawehe i ngā rongoā i ngā wā katoa e taea ana.

Whakatipu Whakatika Mō ngā Kairerangi

Kei te timata ngā kaitakaro ki te whai rongoā mā te rātā whakamāori hei mea e āwhina i a rātou kia hōu hoki mai i ngā mahi whakangao i ia rā me te whakapai ake i te whaitua o rātou mahi. Ko te whakangao i ngā kōpiro i ia rā i te rā ka pā ki ngā kaha o ngā kaiwhakangao, ka whakaputangia ai te whakapārenga me ngā whara hoki. Engari kei te tipu haere ngā taunakitanga e whakaatu ana i ngā rongoā mā te rātā e āwhina ai i te tinana kia hōu hoki. Kua whakamātauria hoki e ētahi rangahau ngā kaitakaro e kii ana i te 30% te iti ake o te whakapārenga ina whakamahia hokohoko tēnei rongoā. He aha te mea e mahi ai? Nupepa, ka whakapai ake i te rere o te toto, ka whakaiti i te pārenga, me te whakatika i ngā kaiwhakangao kua whara. Na tēnei, kei te kitea e mātou kia maha ake ngā rongoā tākuta hōu e whakamahi ai i te rongoā mā te rātā kia hōu hoki i muri i ngā whara, me te whakatū i ngā kaitakaro ki te tino kaha o rātou mahi.

Ngā Whakamahi mō te Tari Karu me ngā Poihi Kaha

I whakaatu ngā rangahau ka pai te arai a te whakapā ana i te rā ki te whakatutuki i ngā take o te tūpono o te karuhi me ētahi atu raru e hāngai ana. I whakaatu mai ngā rangahau ka tino heke i te pānga me te pāpā o ngā raru pēnei. Ina tīmata tētahi ki te rongo i ngā wā whakapā rātātā, ka marauna te wā kia hōhonu ake i te tūraru, arā anō hoki he iti ake te whara mō ngā tāngata e noho ana ki te whakamahi i te rite tonu te nekeneke i te wā pōnaha rānei. Ko te mea pai rawa? Kāore he whāinga. Mō tētahi e hiahia ana kia wehe kia rereke ai i te arai mā te whai tikanga, ko te whakapā rā he tūhono pono hei whiriwhiri tūturu.

Whakatipu i ngā Ture Whakarato mō ngā Hua Rawa

Paerewa Whakahoki mō Ngā Matatiki Hauora Kaimahi

He nui te whakawhitinga o te mōhio e pā ana ki te whakamātau i te roa me te maha o ngā wā e tika ai te whakamahi i te whakapā taraweti ina hiahia ana kia eke atu ki ngā whāinga hauora. Ko te nuinga o ngā tautohetohe e whakapae ana ko te toru wā i te wiki hei whakapai ake i ngā putanga. Āhua pai ake tēnei tikanga mō ngā take katoa, mai i te whakapai ake i ngā raru o te kiri ki te whakamāmā i ngā tohu māui. Heoi anō, ko te mea e tika ana kia whai hua e pā ana ki ētahi āhuatanga pērā i te āhua o te hauora i ēnei wā, ngā whāinga tika, me ngā korero mō te taputapu e whakamahia ana. Hei whiwhi i te hua nui, me whakamātau tonu pea mēnā kei te āhua pai ngā wā taraweti, me whakarerekē anō i ētahi mea ina hiahiatia ai.

Te Whakauru i nga Rounaki Whakaritorito i roto o te Tari me te Whare

Ina tāwhai ngā tāngata i ngā toronga tari ki te whakamātautau i te mātao hauora kāinga, ka ngana kia pai ake ngā hua mai i ō rātou whakamātautau i te mutunga. I whakaatu ngā whiriwhiri i te hunga e hui tētahi tikanga me tētahi ka whai whakaaetanga teitei ake i ō rātou āhua hauora me te kite i ngā whakapai ake i ā rātou āhua. Kei te whakamahi ngā toronga wāhi hui i ngā taputapu hou me ngā whitinga ā-whāinga e tīmata ai te huarahi whakaora, i te wā e whakamahia ai ētahi mahi i te kāinga e nui ake ai te māmā ki te noho tūturu ki te wā roa. Mō ngā tāngata e noho ana ki ngā raru roa, he nui te whai wāhi ki te whakawhanui i ngā whakamātautau pōno kia hiahiatia ai ngā painga roa me te whakahaere tika i te āhua hauora.

Ngā Whakaaro mō te Haumaru me ngā Wariu

He tino whakapāhunu te mōhio ki ngā mōrearea me ngā mea e taea ana e hinga atu te māmā o te mātātoko māmā ki te hiahia ana kia tiakina ngā kaipātia. Ko te nuinga o ngā kaiwhakamahi pūkenga e whakakaha ana i te whai i ngā tirohanga tūturu i mua i te tīmatanga o te whakamātātoko. Me whakawātea ngā tāngata e āhua kōaro ana te kiriata, i ētahi atu rongoā ranei i ērā anō rātou e whai mātauranga ana i runga i ā rātou mahi. Ko te arotake i ngā koiora a ngā kaipātia i te wā e whakamātātoko ana he āwhina i te whakamātātoko kia pūmau, me te pai ake hoki. Ko te whāinga katoa ko te whiwhi i te nui ake i te iti ake o te whakamātātoko kia kaua e āwhinotia ngā raru e āmio ana i muri mai.